به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتاق اصناف ایران، متن گفت و گوی علی فاضلی با رادیو تهران را در ادامه می خوانید:
*نقش اصناف در پیروزی انقلاب اسلامی
اگر بخواهیم نقش اصناف در انقلاب اسلامی را بررسی کنیم، باید به دو سده قبل برگردیم و نقش این مجموعه عظیم را از جنبش تنباکو تا مشروطه، از مشروطه تا حرکت امام خمینی(ه) و از حرکت امام (ره) تا پیروزی انقلاب اسلامی و از پیروزی انقلاب تا امروز را مورد بررسی قرار دهیم.
اصناف هیچ گاه از روحانیت و مرجعیت جدا نبود؛ هر جا بازار بود، مسجد هم بود و در کنار روحانیت حرکت کردن جزو شاخصه های اصلی مجموعه اصناف بوده و هست.
اصناف جزو نخستین گروه هایی بودند که به ندای امام خمینی(ره) در سال ۱۳۴۳ لبیک گفتند و تا به امروز هم نقش فوق العاده ای ایفا کرده اند.
وقتی امام (ره) دعوت به انقلاب کردند، اصناف و بازاریان در سراسر کشور در تمام شقوق ایفای نقش کردند و در همه عرصه ها از جمله دفاع مقدس حضور یافتند و شهدای زیادی را هم تقدیم انقلاب اسلامی کردند. البته همه اینها بر حسب وظیفه و به عنوان فریضه بوده است.
یکی از ویژگی های اصناف، ولایتمداری این مجموعه است. دشمن سخت به بازار دل بسته بود که در شلوغی های اخیر ، بازار عکس العمل نشان دهد اما دشمن بداند اصناف در کنار انقلاب اسلامی بوده و خواهد بود. مجموعه اصناف کشور همان شاخصه های اول انقلاب را همچنان حفظ کرده و مواردی همچون ولایتمداری و گوش به فرمان رهبری را جزء اصول اولیه خودش می داند.
*نقش اصناف در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
امروز اصناف یک خانواده ۲۴ میلیون نفری را تشکیل می دهند؛ حدود ۶.۵ میلیون شاغل در این بخش داریم ضمن اینکه دارای ۳ میلیون بنگاه صنفی هستیم که ۶۵۰ هزار واحد آن را بنگاه های کوچک و متوسط تولیدی تشکیل می دهد که در برخی موارد بر صنعت مزیت دارند. البته نباید اجازه می دادیم این مجموعه بزرگ می شد اما بپذیریم در حال حاضر جنگ دشمن با ما جنگ اقتصادی است؛ درکنار جنگ فرهنگی و اجتماعی . ، باید در بخش های دیگر برای ایجاد شغل مزیت هایی ایجاد می شد که همه جذب حوزه اصناف نمی شدند و اصناف به این اندازه رشد نمی کرد. اما بخش اصناف بدلایل مختلف از جمله سهل بودن اشتغال و همچنین نیاز به سرمایه اندک افراد بیشتری به اصناف روی آورده اند. به همین علت آن نقشی را که به لحاظ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باید به این مجموعه داده می شد، داده نشد لذا اصناف آن جایگاه اصلی خود را ندارد ؛ به عنوان مثال اصناف به عنوان بزرگترین مجموعه کارفرمایی کشور، جایگاهی را شورای عالی کار و یا شورای عالی تامین اجتماعی ندارد. این موضوع تنها به مجموعه اجرایی کشور برنمی گردد و به مجموعه نظام تدوین قوانین و مجلس مربوط می شود. در این زمینه پیشنهادات لازم به مجلس شورای اسلامی داده شده است .
هر چند اکنون نسبت به یک دهه قبل جایگاه بهتری داریم اما کافی نیست و تلاش خواهیم کرد تا اصناف به جایگاه واقعی اش برسد.
یکی از جاهایی که اصناف می تواند نقش ایفا کند، نقش فرهنگی است اما این مسئله در نظام تصمیم گیری این جایگاه کمتر دیده شده است که امیدواریم اصناف در این بخش هم به جایگاه واقعی خود برسد.
* بخش غیردولتی اقتصاد جدی گرفته نشده است
اعتمادسازی در جهت رشد و توسعه در حال حرکت است. هنوز بخش غیردولتی اقتصاد در کشور جدی گرفته نشده است. این موضوع تنها به اصناف برنمی گردد و شامل اتاق های بازرگانی و تعاون هم هست. اصل ۴۴ را هنوز جدی نگرفته ایم و به همین جهت شاهد یک دولت متورم هستیم.
اگر به فرمایشات رهبری در یک دهه اخیر توجه کنیم، می بینیم که بحث مردم محور کردن اقتصاد همواره مورد تاکید معظم له بوده است اما ما این پیام را درست درک نکردیم.
بسیاری از مشکلات کشور همچون هشت سال دفاع مقدس، دوران سازندگی و دفاع از انقلاب را به دلیل حضور مردمی حل کردیم، اما به همین اندازه، مردم را وارد اقتصاد نکردیم. این یک واقعیت است که بخش غیردولتی اقتصاد آن طور که باید در اقتصاد کشور دیده نشده که البته ما هم باید در این زمینه تلاش کنیم. به همین علت در تعامل سه اتاق اصناف ، بازرگانی و تعاون ، دبیرخانه مشترک تشکیل شده که پیشنهادات را هم ارائه می دهد اما سخت گله مند است که در نظام برنامه ریزی از جمله برنامه های پنجم و ششم توسعه ، بخش خصوصی درست دیده نشده که این موضوع به نفع اقتصاد و مردم نخواهد بود.
*رشد تولید مرهون ساماندهی بخش خدمات
از دهه دوم انقلاب به بعد هیچ تسهیلاتی به اصناف اختصاص داده نشده و لذا باید ببینیم چه چیزی به اصناف داده ایم و از آنها چه می خواهیم. حتی به بنگاه های تولیدی صنفی هم تسهیلات داده نشده است ضمن اینکه برای انتقال واحدهای صنفی به شهرک های صنفی هم تسهیلات ارائه نشده است.
اگر بخش خدمات را درست ساماندهی نکنیم، بخش تولید هم رشد پیدا نمی کند. درگذشته نسبت صنوف تولیدی به توزیعی ۴۲ به ۵۸ بود اما اکنون در بخش تولید این رقم به ۲۲ رسیده که اصلا برای کشور خوب نیست. جایی که دشمن برای صدمه زدن برنامه ریزی کرده، همین بخش تولیدی و اقتصادی است.
تولید باید محور اصلی برنامه ریزی ها باشد. وقتی شما یک بخش غیرمولد را متورم کردید، نمی توانید شفاف سازی را در نظام برنامه ریزی نهادینه کنید.
در حال حاضر شفاف سازی در بنگاه های صنفی دارای پروانه کسب وجود دارد اما در کنار اینها حدود ۷۵۰ هزار واحد صنفی بدون پروانه وجود دارد داریم که تحت نظارت و مدیریت مجموعه اصناف نیستند ضمن اینکه در کنار اینها بیش از ۴۰۰ هزار دستفروش در نظام شهری فعالیت دارند.
*برندسازی در اصناف
قبول دارم که در بحث برندسازی کم کاری شده است اما با نوسانات حدود۳۰۰درصدی نرخ ارز در سال۹۰ و ۹۱میزان دارایی بنگاه ها به یک سوم تقلیل یافت . با یک سوم شدن سرمایه یک بنگاه صنفی چگونه می توان نسبت به نوسازی و بهسازی تجهیزات و ماشین آلات اقدام کرد. ضمن اینکه نظام پولی و مالی هم در اختیار این بخش نیست؛ اگر هم باشد با بهره بالای ۲۱ درصد است که با این بهره ، تولید جواب نمی دهد.
ما ۶.۵ میلیون شغل بی منت در کشور ایجاد کردیم بدون اینکه حتی یک ریال از دولت بگیریم در حالی که اکنون شاهد هستیم که برای ایجاد یک شغل در صنایع بالادستی ۱.۵ میلیارد تومان و در صنایع پایین دستی ۴۵۰ میلیون تومان سرمایه نیاز است.
هر چند برای اصناف یک بسته تسهیلات ۱۰ هزار میلیارد تومانی درنظر گرفته شد اما زمان پرداخت آن برای سال آینده است که بهره آن ۱۸ درصد است که با احتساب دیگر هزینه ها به ۲۱.۵ درصد می رسد.
البته با کمک اتحادیه های صنفی ، اصناف اکنون به سمت صادرات غیرنفتی حرکت کرده اند . اصناف در جاهایی که مزیت وجود داشته، برای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی گام برداشته اند اما کافی نیست. ما در بحث تولید با کیفیت و دارای برند برای جذب ذائقه مصرف کننده شاید ناتوان بودیم اما کم کاری نکرده ایم ؛ به این دلیل بوده که امکانات برای ما وجود نداشت.
*قاچاق مشکل بزرگ صنوف
یکی از آسیب های اصلی اقتصاد کشور قاچاق است به ویژه اینکه در سال های اخیر رشد فزاینده ای را در واردات غیرهدفمند داشتیم. ضمن اینکه کالاهایی را هم که در آن ها مزیت داریم مانند پوشاک، چرم ، چوب و یا حتی طلا و جواهر در سال های گذشته وارد شده است. به یقین اصناف وارده کننده این کالاها نیستند. اصناف در بحث تولید بیشتر در بنگاه های کوچک و متوسط هستند و در نظام توزیع نیز به عنوان یک واسطه بین تولید کننده و مصرف کننده نقش ایفا می کنند لذا اصناف نمی توانند در واردات کالاهای قاچاق نقش داشته باشند.
بخشی از نظام توزیع کشور اکنون در اختیار اصناف است اما وقتی حدود ۷۵۰ هزار واحد صنفی بدون پروانه داریم که این یک معضل است. ماده ۱۰۱ برنامه پنجم، دولت را مکلف کرده بود که این واحدهای بدون پروانه را ساماندهی کند که انجام نشد. در حال حاضر یکی از دغدغه های کشور، ایجاد اشتغال است که امیدواریم در جلسه آتی هیات عالی نظارت بر سازمان های صنفی، موضوع واحدهای بدون پروانه را مورد رسیدگی قرار دهد.
برای رسیدگی به موضوع قاچاق، فقط کافی نیست که مرزها را کنترل کنیم. اول باید به تولید ملی بپردازیم؛ باید کیفیت تولید را افزایش دهیم ، هزینه ها را مدیریت کنیم و قیمت تمام شده کالاها را کاهش دهیم و ذائقه مصرف کننده را بشناسیم که لازم است هم مجموعه قانونگذاری کشور و هم دولت باید در این زمینه کمک کنند. امیدواریم همگی با کمک یکدیگر در تحقق اهداف سیاست های اقتصاد مقاومتی نقش خود را ایفا کنیم.
*نظارت بر قیمت ها در ایام پایانی سال
نظارت بر بازار بر اساس قانون برعهده اصناف است. ما با ۱۴۵۰ بازرس صنفی نمی توانیم ۳ میلیون واحد صنفی را کنترل کنیم. در تبصره ۷ ماده ۷۲ قانون نظام صنفی قانونگذار مصوب کرده که بودجه بازرسی اصناف تامین شود اما طی دو سال گذشته کمترین رقم به این مسئله اختصاص داده شده است که حتی حقوق بازرسان را هم تامین نمی کند آن هم در صورتی که هیچ زیرساخت نرم افزاری و سخت افزاری برای آنها تعریف نشود؛ اما با این وجود بازرسان اصناف با همین بضاعت کم توانسته اند بازار را کنترل کنند.
بازار به فضل الهی اکنون در بحث تامین کالا هیچ مشکلی ندارد و حتی در مواردی هم مازاد وجود دارد و در تولیدات برخی کالاها انباشت تولید هم داریم. در عرضه هم تا حدودی رقابت ایجاد شده هر چند که نوساناتی هم وجود دارد. ما می توانیم در بحث کنترل بازار بهتر عمل کنیم و به این سمت هم خواهیم رفت. همچنین در بحث قیمت ها هم تلاش شده تا پایان فروردین سال آینده افزایش قیمتی نداشته باشیم.
برای ایجاد آرامش در مردم در ایام پایانی سال، هم فروش فوق العاده داریم و هم فروش های بهاره را خواهیم داشت. از اتاق های اصناف سراسر کشور و اتحادیه ها خواسته شده که بازار را کنترل کنند.
*لزوم حذف قوانین دست و پاگیر
برای نخستین بار نمایندگان اصناف در تدوین برنامه ششم نقش داشتند اما مانند سایر برنامه های پنج ساله توسعه ، بخش غیردولتی اقتصاد در مجلس و دولت جدی گرفته نشده است اما در مواردی هم قول داده اند که مورد توجه قرار گیرد.
اصلاح قانون نظام صنفی در دستور کار است که در آن نقش اصناف را برجسته تر از سابق خواهند دید ضمن اینکه برای بهبود فضای کسب و کار، همکاری مجلس با بخش غیردولتی در حال انجام است.
اتاق های اصناف، بازرگانی و تعاون نقش مهمی در تدوین برنامه ششم توسعه داشتند اما به اندازه وزن اینها به آنها جایگاه ندادند که امیدواریم این نقش جدی گرفته شود. شاید برجام یک فرصت باشد اما همه هدف ما نیست . ما خودمان را باید باور کنیم و آنجایی که خودمان را باور کردیم، موفق بودیم مانند هشت سال دفاع مقدس که خود را باور کردیم و به پیروزی رسیدیم. در مسایل اقتصادی هم باید این گونه باشیم. اینکه فکر کنیم برای ما ایجاد شغل یا ثروت می کند ، درست نیست.
اگر قرار است به سمت رشد و توسعه و خودکفایی و همچنین اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم، جز اینکه خودمان را باور کنیم، راه دیگری وجود ندارد.
*سخن پایانی
یک مطلب را به ۸۳۰۰ اتحادیه صنفی که جزو دارایی های این کشور هستند، می گویم و آن اینکه درخواست دارم پایانِ سالی را تدارک ببینند که مصرف کنندگان در آرامش باشند و احساس کنند که شما کسبه، “حبیب اله” هستید.